May 28, 2021
100 долларлик пулда расми чоп этилган Бенжамин Франклинни ким ҳам билмайди, дерсиз?! Сўровга тутилганларнинг аксарияти уни АҚШнинг илк президентларидан бири деб ўйлашади. Пулларнинг қолган саноғидаги қаҳрамонларидан фарқли ўлароқ, Франклин ҳеч қачон президент бўлмаган.
Бундан ташқари, айни ҳолатида у ғайриоддий шахс-ихтирочи, олим, почтмейстер, дипломат, журналист...
Унинг таржимаи ҳолига оид айрим битиклар шулар: 1706 йили Бостонда 15(!)чи фарзанд сифатида дунёга келган, оилада жами 16 та бола бўлган. Бошланғич мактабнинг фақат икки синфини тугатишга улгурган, 10 ёшидан босмахонага ишга кирган, бу ерда ноширга шогирд тушиб, илк бора ўзини мақолалар муаллифи тарзида синаб кўрган. 21 ёшида хусусий босмахонасини ташкил этиб, "Пенсильвания газетаси"ни ҳам чиқарган. Ўша вақтда тенг баробарда 2 та Оврупо тили ва лотинни ҳам ўрганган.
Электр пайдо бўлгани билан қизиқиб, унинг тадқиқи билан шуғулланган ва бир нечта кашфиётларни яратган, уларнинг айримлари ҳозирда ҳам қўлланилади. Ихтирочи сифатида ҳозирда ҳар кун турмушда фойдаланиладиган буюмларни кашф қилган, масалан, чайқалувчи-ором-курси, уйлар учун муъжаз печлар.
У Гольфстрим харитасини ҳам тузган.
1726 йили " Чарм фартуклилар клуби"га ҳам асос солган, мазкур клуб 15 йил ўтгач, Америка фалсафа жамиятига айланди.
1729 йили Франклин "Табиатни камтарона кузатиш ва қоғоз пуллар зарурияти" номли мақоласини ёзади. Франклин хомчўт қилиб, металл пуллардан воз кечишга, ўрнига қоғоз пуллар муомаласига чақиради. 1731 йили у илк бор Янги Дунёда Филадельфия жамоат кутубхонасига асос солади. 1740 йили Филадельфия Академиясини яратиш ташаббуси билан чиқади, бу эса Пенсильвания университетига таъмал тоши бўлади. Ҳозирда у Америкада энг кўҳна ва ҳурматга сазовор ўқув юртларидан бири ҳисобланади. 1737 йилдан 1753 йилгача Пенсильвания почтмейстери, 1774 йилдан кейин Америка шимолий колониялари почтмейстери саналади. У Лондонда(1757-1775), Парижда (1776-1785) олиб борган дипломатик фаолияти билан ҳам танилган, бу ерда у АҚШнинг халқаро ўрнини мустаҳкамлашга ҳисса қўшган, унинг иштирокида Америка-француз иттифоқи ҳақидаги келишув ва Буюк Британия тарафидан АҚШ мустақиллигининг тан олинишига сабабчи Версаль тинчлик шартномаси(1783) имзоланган.
У АҚШнинг 1787 йилдаги илк Конституцияси муаллифларидан бири ҳамдир. Шахсий ҳаёт борасида шу қадар фаол эдики, маъшуқалар танлаш учун маслаҳатлар тўпламини ҳам нашр қилган. Оммалашиб кетган бир қанча мазмунли иборалар унинг ижодига мансуб, улардан энг машҳурлари қўйидагилардир.: "Вақт-бу пулдир.", " Бугунги ишни эртага қолдирма. "
1790 йилнинг мпрелида 84 ёшида вафот этди. Унинг дафн маросимига 20 минг киши келган, айни ҳолда Филадельфия аҳолиси 30 минг нафарни ташкил қилган.
Унинг қабр тошида шундай сўзлар ўйиб ёзилган:
"У осмондан чақмоқни, золимлардан яроғини юлқиб олди."
