Feb 07, 2021
Коронавирус пандемияси иқтисоднинг барча соҳаларида сирпанчиқ жараёнини бошидан кечиртирмоқда, бундан маданият арбоблари янада кўп азият чеккан, улар деярли тўлиқ тарзда яшаш учун имконларини йўқотишмоқда, дея хабар беради Нью-Йорк таймс рўзномаси.Вазият қора кунга ёстиқ остига маблағ йиғиб қўйган актёр ва ижрочилар учун ҳам аянчли,чунга улар келажакка оид ижодий режалари барбод бўлиши ёқасида қолишган.
Скрипка ижрочиси Женнифер Ко ҳатто фазовий мавжудотлар учун ҳам классик мусиқа юлдузи саналади. У ўзининг беқиёс техникаси туфайли ҳар бир Жульярд мактаби битирувчиси орзу қиладиган шон-шуҳратга эришди:илғор оркестрлар билан ишлади, жаҳоннинг етук саҳналарида чиқишлар қилди.
Бироқ пандемиянинг оммавий йиғинларга ёғли чизиқ тортгани саҳнавий санъатга шитобсиз зарба берди.Энди Ко нуқул ўз меҳмонхонасида мусиқа чалмоқда ва овқатланишга талон олмоқда.
Барчага иқтисодий жиҳатдан мушкул, миллионлаб одам ишини йўқотди, ўн минглаб корхоналар ёпилди! Бунинг соясида санъат соҳасининг барча жабҳаларига етган зарар мисли йўқ ҳолдадир.
Ўтган йилнинг сентябригача бўлган ҳолатга кўра, умумий ишсизлик 8,5 фоизга кўтарилди. Аммо бу кўрсаткич актёрлар орасида 52, раққослар орасида 55,созандалар орасида 27 фоизни ташкил этди.Таққос учун ўша даврдаги ишсизлик даражаси официантлар ичида 27, ошпазлар ичида 19, чакана савдо сотувчилари орасида 13 фоизни ташкил этди.
Кўплаб ҳудудлардаги театр, клуб, концерт заллари ва фестиваллар бошқа масканлардан аввал ёпилди, очилса ҳам улар энг сўнгда очилиши мумкин.
“Мен нафақат ишимизни йўқотаётганимиздан, бор ижодий карьерамизни бой бераётганимиздан хавотирга тушяпман”-дейди Нью-Йоркдаги мусиқачилар Local 802 ташкилоти президенти Адам Краутхамер. Унинг сўзларига кўра, ташкилотнинг 95 фоиз аъзоси ёпилишлар туфайли доимий ишга эга эмас.”Бу буюк маданий депрессияга олиб келади”-дея қўшимча қилади у.
Конгресс тарафидан маданият соҳасини қўллашга қаратилган 115 миллиард долларлик маблағ Трамп мазкур қонун лойиҳасини маъқулламагунча ҳавода муаллақ осилиб турди. Бунга эришилгандан кейин ҳам ишсизлик яқин вақт ичида ҳеч қаёққа кетмайди.Федерал ёрдам чоралари эса март ойининг ўртасигача амалда бўлиши кўзда тутилган.
Оддий одамлар наздида оммавий чиқишлар намояндалари- булар миллий ёки дунёвий кўламдаги машҳурлардир ва уларнинг қаршисидаги йўлакка тўшалган шолчалар кўпчилик кўз ўнгида зинҳор йиғиштириб олинмаган.Деярли барча Ҳолливуд санъат арбоблари юқори миқдордаги чек тўловларини аслида лоақал кўзлари билан кўришмаган.Аксарият ҳолда улар мавсумий, дам олиш кунлари ёки кунбай томошаларда ишлашади.
Штатдаги қўшиқчи ва мусиқачиларнинг йиллик маоши 42800, актёрларники 40800, раққос ва мураббийларники 36500 долларга боради.Кўплаб маданият ходимлари бошқа ишларда –ресторанларда, савдо шахобчалари ёки меҳмонхона бизнесида фаолият юритишади, айнан бу жойларда ҳам ҳозир иш масаласи ишкал.
“Биз бир йиллик меҳнат ҳақида сўзлаяпмиз, бундан маҳрум бўлдик”,-дейди гастроллари тўхтаб қолган Терри Баррелл.Энди у эри билан уйда ўтириб қолган, у ишсизлик суғуртасини олади ва нафақа жамғармасидан пул ишлатмасликка умид қилмоқда.
Бу тариқа йўқотишлар фақат саҳнага бевосита ишлайдиганларга мансуб эмас,Ҳолливуд ҳам тегишли бўлган санъат ва маданият умумий маънода иқтисодий жиҳатдан 878 миллиард долларлик маблағни юрғизади.расмий маълумотларга кўра, бу бўғин ойлик маош тўланадиган 5,1 млн иш ўрнига эга.Бу жойларни визажист, сартарош, тикувчи, ташувчи ва техник ходимлар, овоз режиссёрлари, тасвирчилар, маъмурлар, ёзувчи ва режиссёрлар эгаллаган. Мазкур рўйхатни узоқ давом эттириш мумкин.
Кўпроқ ҳақ тўланадиган теле ва кино актёрлар ёмон кунларга заҳира тўплашган, бироқ улар ҳам ҳафсала пир бўлиш ҳолларидан мосуво эмас,улар ҳам йўқотилган имкониятларга юзма-юздир.Жек Латшор-Скотт ва унинг хотини Меган Раб CBC каналида “Ҳакамлар” сериалига роль олишган, бироқ тасвирга олиш ишларига пандемия ҳалақит берди.
Кўплаб саҳна ижодкорлари санъат билан онлайн шуғулланиш учун интернетга мурожаат қилишди, айрим бир ижод аҳлига технология ўз ишини намойиш этишга кўмаклашяпти, бироқ бу улар бундан манфаат топяпти дегани эмас.
Шу шароитда скрипкачи Ко ўзининг Alone Together лойиҳасини тайёрлашга вақтини ажратди, композицияларга буюртмалар тўплади, уларни кейин Инстаграмда ижро қилди.Лойиҳа омадли бўлиб чиқди, лекин Ко сўзларига кўра, бундан у қадар фойда кўрмади.”Мени омадим келди”.-дейди Ко. Дўстлари ва ҳамкасбларидан кўра мураббийлик фаолияти билан шуғуллангани учун тиббиёт суғуртасини сақлаб қолишга муваффақ бўлди. Бундан ташқари ипотекага кечиктириш имтиёзи ҳам олди. Ҳозирги аҳволда кўплаб танишлари уйларини бўшатиб, тиббий суғурта ва бошқа яшаш имконларидан ажралишмоқда.
“Бу соҳада гўё яхмалакда училаётгандек,-хулоса қилади Ко,-истиқболга қўрқув билан боқяпман.”
