Кунларнинг бирида Тангрининг қошига бир аёл келди. Унинг елкаси каттакон қоп ортқилаганидан букчайган, боши тўғрига эгилган, пешонаси остидан боққан нигоҳлари таҳликали ва тийрак эди.
- Ҳоридингми, муҳтарам аёл,-хавотирланди Тангри.-Елкангдаги юкни итқит, ўтир, дам ол.
-Раҳмат, фақат бир оз ўтира оламан, -рад қилди аёл.-Бир нарсани сўраб, яна ортга қайтаман. Балким шу вақт ичида тағин бирон нима содир бўлмасин. Бунинг учун ўзимни ҳеч қачон кечирмайман.
-Ўзингни нималарга кечиришга тайёр эмассан.
-Мабодо фарзандимга нимадир бўлса. Айнан шуни сўраш учун ҳузурингга келдим. Парвардигорим, уни асраб, авайла!
-Фақат шунинг билан машғулман-жиддий сўзлади Тангри.-Сенга ғамхўрлигим борасида бирон шубҳа уйғотишга асос яратдимми?
- Йўқ, бироқ... Ҳаётда шунчалар хавф-хатар, ёмон таъсир, эгилишу йиқилишлар мавжудки! У шундай ёшдаки, барига тегинишни, ҳар ерга бош суқишни, ўзини ўзи тасдиқлашни истайди. У аро йўлда қоқилиб, оғриқ чекишидан изтиробдаман.
-Хўш, унда кейинги сафар у диққатлироқ бўлади, чунки ўз вужудида оғриқ нима эканлигини синаб кўради.-жавоб берди Тангри.-Бу жудаям маъқул тажриба! Нега унга буни ўрганишига йўл қўймаяпсан!
-Айнан шу азоб-ситамдан уни халос этмоқчиман!-эҳтирос билан хитоб қилди она.-Кўряпсан-ку, ҳар доим ўзим билан сомон тўла қопни кўтариб юраман, у йиқиладиган жойга сомонни тўшайман.
- У ҳар ерда йиқилиши мумкин...-ўйчан деди Тангри.-Ахир ётган ўрнидан ҳам ағдарилиб тушиши мумкин, шундай эмасми?
-Ҳа... Лекин шундай мақол бор-ку-"қаерда йиқилишини билганимда хас парқу тўшардим. " Шунга мен ҳам уни эҳтиётламоқчиман.
-Унда ҳозир уни чор тарафдан сомонларга буркашимни ҳоҳлайсанми? Яхши. Мана, кўр.
Ва Тангри бир онда улкан сомон уюмини яратиб, ер юзига ташлади, Сомон аниқ мўлжалга тегди: у аёл ўғли атрофида айлана қилиб тўшалди, уни барча хавф-хатарлар, омадсизликлар, йўлдан оздириши эҳтимол гуноҳлар, ҳатто ҳаётни ўзидан ҳам тўсиб, ҳимоялади. Аёл ўғлининг ўзини гоҳ у ер, гоҳ бу ерга уриб, қимирлашга уринаётгани, сомон тўсиқни нари итариб, уни ёриб чиқишга талпинаётганини кўрди, бироқ зич сомон у билан бирга ҳаракатланар, бирор жойи лат еса, уни енгиллатишга тайёр турарди. Ўғил ўзини йўқотган, сомон халқани тешиб ўтмоқчи бўларди, гоҳ қийноқдан, гоҳ нафратдан жунбушга келарди. Охир-оқибатда у қаердандир гугурт топиб, хас-ўланни ёқиб юборди. Олов алангалади, ва бор манзара бир лаҳзада тутунга қопланди.
-Ўғлим!-ҳайқирди аёл.-Болагинам, сенга ёрдамга ошиқяпман!
-Гулханга янада сомон ташламоқчимисан?-сўради Тангри.- Назарда тут: ота-оналар қанчалик сомон тўшашса, ундан халосликка интилиш истаги шу қадар кучли бўлади. Агар бунга эришмаса, одам бор ҳаётини ёқиб юбориши мумкин. Чунки у оғриқ нималигини билмайди ва эркинлик танлови нелигини ҳам...
-Бироқ бунга жим қараб ўтира олмайман!-ингранди аёл.-Сомон тўла қопим уни қутқаради!
--Сенингча, бу сомонга тўла қопми, хато қиляпсан,-деди Тангри.-Аслида бу-Муаммолар Қопидир. Сенга туюлаётган даҳшатлар, сени чулғаган хавф-хатарлар, сенда тўлиб тошган хавотирлар шу қопда жойлашган. Нимаики ўйлаб, безовта эканинг куч олиб, ўсиб боради, зотан муаммоларга сен қувват беряпсан. Шу сабабли кўтариб юрган юкинг оғир, гарданинг чарчаган...
-Унда ўғлимга ғамхўр бўлмаслигим лозимми?-ўйловдан пешонасини тириштирди аёл.-Менга шуни раво кўряпсанми, Худойим?
-Ғамхўрлик-онанинг иши. Бироқ қўрқмаслигинг шартлиги-бу аниқ. Чунки мен ҳам унга қайғураман Ўз юмушимни адо этишга рухсат бер. Шунчаки менга халақит қилма! Бироқ фаҳмимча, бу эътиқод масаласи...
-Биласанми, Худойим?-бироз ўйланиб сўз қотди аёл.-Менга гугурт бера оласанми?
-Албатта. Уни нима қилмоқчисан?
-Муаммолар қопини ёқмоқчиман,-жилмайди аёл.-Ва алал-оқибат сенга чинакамига эътиқод қилмоқчиман. Йиқилмоқ ва яна адл турмоқ. Хато қилмоқ ва уларни тузатмоқ. Қувонч ва азобларни хуш қаршиламоқчи, ўғлимга ҳам шу ҳуқуқни инъом этмоқчиман.
-Бу мақбул қарор,-табассум қилди Тангри.- Эҳ, бу безовталиклар! Куйиб кул бўлиб кетсин.
-Сенга, ўзимга ва ўғлимга ишонгум,- ўз Муаммолар Қопи қовжираб, чисирлаб ўтда ёнаётгани, кулга айланаётганига қараб шивирлади аёл. Энди унинг қадди ростланган, боши тик кўтарилган, нигоҳи ўткир ва тиниқ эди.-Нимаики содир бўлса, сенинг томонингдан фақат биз учун- Эзгуликка юборилганига ишонаман. Энди ростдан ҳам сенга инонаман!