Бор экан-да, йўқ экан...

Бир афсонага мувофиқ, Тангри ҳар биримизнинг ҳаётимизга бир марта ташриф буюради. У ҳар қандай қиёфада-шалаббо мушукча, кекса чол, тиланчи аёл кўринишида кўз ўнгимизда зоҳир бўлади ва бизнинг тақдиримиз қай тарзда кечиши ўша учрашув дақиқасида ўзимизни қандай тутишимизга боғлиқ... Демак, шундай ривоят.
Бор экан-да, йўқ экан, бир одам бўлган экан. Унинг учта орзуси бор эди: юқори моянали ишли бўлиш, оқкўнгил соҳибжамол қизга уйланиш ва... бутун дунёга донг таратиш. Унинг ҳаётида кўплаб воқеалар юз берди, бунинг учтасини ҳикоя қиламиз.
Қишнинг совуқ эрталабида йигит номдор компанияга суҳбат учун шошарди. Учрашувгача беш дақиқа вақт қолганди, яна бутун квартални босиб ўтиши керак эди. Тўсатдан унинг қаршисида бир кекса киши пайдо бўлиб, қоқилиб йиқилди. Қаҳрамонимиз унга тикилиб, маст деб ўйлади, қўл чўзмай, йўлида ҳовлиқиб давом этди. Омади чопиб, учрашувга ўз вақтида етиб келди. Афсуски, орзуидаги ишга уни олишмади.
Ёзнинг илиқ оқшомида йигит шаҳарда сайр қиларди. Кўча артистларидан иборат труппани кўриб, уларнинг томошасидан завқланишга тўхтади. Томошабинлар оз , лекин пьеса қувноқ ва қизиқарли эди. Томоша тугагач, олқишлар янгради, одамлар секин тарқай бошлашди. Йигит ҳам ортига ўгирилиб, кетишга чоғланаётганда, кимдир елкасидан секин туртди. Бу пьесанинг бош қаҳрамони-масхарабоз кекса кампир эди. У йигитни спектакль ёққан-ёқмагани, актёрлар унга маъқул келгани ҳақида сўроққа тутди. Лекин йигит гапга киришишни истамади, ижирғаниб бурилди-да, уйига кетди.
Кузнинг ёмғирли оқшомида йигит дўстининг туғилган кунидан уйига шошаётганди. Куни бўйи чарчаган, тезроқ ванна қабул қилиб, иссиқ тўшак ичига кириб олиш истагида ёнаётганди. Бирдан у кимнингдир бўғиқ йиғисини эшитиб қолди. Бу йиғлаётган- аёл эди. У қаҳрамонимиз уйи тўпарасидаги ўриндиқда ўтирарди.У ёлғиз, соябонсиз эди, фақат енгил курткасининг қалпоғи уни совуқ ёмғир томчиларидан ҳимоя қилаётганди. У йигитни пайқаб, кўмак сўради. Унинг оиласида нимадир солир бўлган ва ким биландир юрагини ёзгиси келаётганди. Йигит ўйланиб қолди, кўз олдига ванна ва иссиқ тўшак кўринди ва жудаям бандлиги ҳақида тўнғиллаб, подьездга отилди.
Бу одам жудаям бахтсиз ҳаёт кечирди. Ва вафот этди.
Осмону фалакларга тушиб, одам ўз фариштасини учратди.
-Биласанми, мен ниҳоятда бахтсиз ва арзимас умрни яшадим. Учта орзуим бор эди, бирортаси ҳам ушалмади. Афсус...
-Нима десам экан сенга... Билсанг, дўстим, орзуларинг амалга ошиши учун барини қилдим, бунинг учун бор йўғи қўл узатиш, кўзни очиш ва юракни иситишинг кифоя эди.
-Нимани айтяпсан ўзи?
- Қишнинг яхмалак кўчасида сирпаниб йиқилган киши ёдингдами? Ҳозир мен сенга ўша манзарани кўрсатаман... Бу одам сен ишга жудаям жойлашмоқчи бўлган фирманинг бош директори эди.Сени қойилмақом ҳаёт, мансаб пиллапояларидан кўтарилиш кутаётганди. Сендан зарур бўлгани-қўл узатиш эди.
Кўча томошасидан сўнг сенга яқинлашиб саволга тутган қизиқчи кампир эсингдами? У аслида сени бир нигоҳда севиб қолган ёш гўзал актриса эди. Сизларни бахтиёр келажак, фарзандлар ва сўнмас муҳаббат кутаётганди. Сендан кераги-кўзингни каттароқ очиш эди.
Уйинг подьезди ёнида йиғлаб ўтирган аёлни эсладингми? Ёмғир ва кўз ёшидан бор бадани ивиб кетганди. У таниқли ёзувчи, адиба эди. У оилавий инқирозни бошидан кечираётган, руҳий қўллаб қувватловга муҳтож эди. Агар сен уни ўз уйингга киргизиб, исиниб олишига йўл қўйганингда, дарду ҳасратини тинглаб, овутганингда, у бу ҳақида ҳикоя қилиб ўтилган китобни ёзарди. Китоб бутун дунёга овоза бўлиб, унинг бош саҳифасида сенинг номинг илҳом париси сифатида қайд этиларди. Сендан лозими- юрагингдан бир кичик учқунни таратиш эди. Сен эътиборсиз бўлдинг, дўстим...
Одам хўрсинганча, ой нури йўлкасидан яшнаб турган юлдузлар сари кетди.

Тушунча: оламга қулоқ сол, у сенга имконлар бахш этади, Кўмакни нафақат сўрашни, уни арзирли қабул қилишни ҳам билмоқлик керакдир.