Sep 06, 2021
Жек Ма Forbes рўйхатида 80-ўринни эгаллаган, у 45 млрд сармоя соҳибидир. У барчага таниқли AliExpress интернет майдончаси асосчиси ҳисобланади. Миллиардер келажакка қадамини қандай бошлаган ва қай тарзда Хитой бозорининг тенг ярмини эгаллашга муваффақ бўлган? Бу ҳақда тартиб билан.
БОЛАЛИК
Даставвал Жек Манинг асл исми Юнь эканини айтиб ўтамиз. Ма Юнь 1964 йилда мусиқачилар оиласида туғилган. 1972 йилгача чет тилига алоҳида истеъдоди мавжуд оддийгина бола эди. Ўша йили Хитойга АҚШ президенти ташриф буюради, бу эса Хитой ўз чегарасини сайёҳлар учун очишига туртки беради.
Ўшанда Жек бунга пул топиш ва инглизчада талаффузини яхшилаб олишга улкан имконият деб қаради. У хорижликларга тилмочлик, гидлик қилиб пул ишлади, эрта тонгда меҳмонхоналар ёнига келиб, хизматини таклиф этди.
Жек Ма ғаройиб тиришқоқлик хислати билан ажралиб туради, "йўқ" жавобини эшитган тақдирда ҳам олға бораверади. У икки марта Хитой давлат университетига ўқишга кирмоқчи бўлади, аммо бу уринишлари зое кетади. КFС Хитой ҳудудида пайдо бўлганда у бу ерга ишга жойлашишга уринди. 24 та номзоддан 23 таси танланди. Жек Ма мазкур рўйхатда йўқ эди. Кейин Гарвард институтида таҳсил олмоқчи бўлди, 10 та уринишдан-10 та рад жавобига дуч келди.
Оқибатда Жек оддий педагогика университетига ўқишга кирди ва бу ерда инглиз тили бўйича таҳсил кўрди.
ТАДБИРКОРЛИК ФАОЛИЯТИ БОШЛАНИШИ
Илк бизнесини Жек Ма 1994 йилда йўлга қўйди. У қўлидан келадиган энг яхши юмуш ортидан пул топмоқчи бўлди. Шу сабабдан инглизчадан хитойчага ёки аксига таржима ишлари билан шуғулланадиган агентлик очди. Биринчи соф фойдага орадан уч йил ўтгач эришди ва тирикчилик учун сувенир, кийим ва бошқа молларни сотиб турди.
1995 йили дўстларидан бири уни АҚШга бизнес ҳамкори билан қарз масаласида музокара ўтказишга юборди. Сиэтлга келган Жек интернет билан танишди ва унинг имкониятларидан лол қолди. Шунчаки қизиқиш юзасидан ўз таржима агентлиги рекламасини жойлади, дарҳол таржимага олтита буюртма олди. У интернет имконларидан шу қадар ҳайратда эдики, бир зумда шу йўналишда ўз маслак йўлини танлаши лозимлигини тушуниб етди
ЙИРИК БИЗНЕСГА ШАҲДАМ ҚАДАМ
1999 йили Жек Ма бизнес бизнес учун (В2В) форматидаги сайтини очди, унда тадбиркорлар бир бири билан топишиб, келишувлар тузишига кўмак кўрсатиларди ва бу Alibaba деб номланди. Бошидан Жек Ма эҳтирослари бошқа йирик компанияларни жалб этиш орқали улкан интернет гигантини яратишга қаратилганди.
Лойиҳани ривожлантиришга илк маблағ 20 кишидан иборат жамоаси тарафидан тикилди. Улар Хитойда қалдирғоч интернет платформасини яратишга шу қадар иштиёқ билан шўнғишгандики, бор пулларини аяшмади. Бироз сўнгроқ лойиҳага Американинг Goldman Softs ва Япониянинг Soft банки маблағ ётқизди. Softbank раисларидан бирининг кейин сўзлашича, унинг бизнеси фойдали туюлмаган, лекин Жекнинг мақсад сари қатъий интилувчанлиги ва қобилиятига ишониб молия киргизган.
2004 йили Жек Ма AllPay ни-Хитой бозорининг 60 фоизини қамровчи йирик тўлов тизимини ташкил. этади, унга ўхшаш бунгача Visa ёки Mastercard мавжуд эди.
2008 йили бозорда мижозлар учун бизнес форматидаги (В2С) пайдо бўлади, кейин у Tmallга айланади. Бошида у фақат Хитой бозорида ишлайди, кейин жаҳон бозорига чиқади. 2010 йили барчага маълум AliExpress яратилиб, дунё бозорига кучли силкиниш бағишлайди. Фойдаланувчиларга платформа ғояси ёқиб тушганди, зотан у турли маҳсулотни демократик нархларда харид қилишга шароит яратарди.
Жек Манинг бизнес борасидаги иқтибослари:
Чинакам имконият ҳеч ким пайқамайдиган ерда ётади. Агар кенгашда иштирокчиларнинг 90 фоизи "ҳа" деб овоз беришса, мен буни саватчага итқитаман. Сабаби оддий: аксариятга имкониятлар яққол кўриниб тураркан, демакки, кўплаб компаниялар бунинг устида бош қотиришмоқда ва бизга бунга етакчилик насиб этмайди.
Башарти рақибингиз сиздан оз ёки жуда заиф бўлса, унга теппа-тенг муносабатда бўлинг.Рақибингиз худди шундай сиздан кучли эса- ундан ҳадиксираманг.
Агар сиз чиқарган қарорлар тенгдошларингизникидан фарқ қилса, ҳаётингиз ҳам уларникидан фарқланади.
Ҳақиқий мағлубият нима? Ҳақиқий мағлубият-курашни тўхтатмоқликдир.
Менинг 25 ёшли кишиларга маслаҳатим- етарлича хатоларга йўл қўйинг. Ҳаяжонланманг. Сиз йиқиласиз ва адл турасиз, йиқиласиз ва адл турасиз. Бундан ҳузурланинг, умр ва ёшликдан лаззат олинг.
Дунёдаги энг умидсиз нарса-одамлар ўртасидаги ўзаро муносабатдир.
Бугун осон кечмайди, эртага бундан ҳам оғир ўтади, лекин индинга ҳаммаси гўзал бўлажак.
