Dec 07, 2022
Гапни айлантириб ўтирмаймиз: қоидага кўра кераксиз буюмларни заифа аёлларимиз сотиб олишади. Бундай харидларнинг асосий қисми тўсатдан қилиб қўйилади, "шундай бўлиб қолди" дейилади ёки шунчаки "исталади".
Режалаштирилмаган ва ҳатто бутунлай кераксиз нарсалар рўйхатига нималар киради ўзи? Нима бўлса шу: бу-оддий шоколад ёки бир қадоқ печеньедан тортиб бежирим кофтагача, "унчалик қимматмас" сумкача ёки яна бир жуфт пойабзал бўлиши мумкин.
Агар сиз вақти келиб зарурати бўлмайдиган буюмларни сотиб олаётган экансиз, унда ниманидир ўзгартиришингизга тўғри келади. Охир оқибатда сиз киприк қоқмай харид қилган навбатдаги пойабзалингиз коммунал тўловларни амалга оширингизга ёки иссиқ денгизга йўлланма учун пул етказишга таъсир этиши мумкин.
ОМАДЛИ САВДО
Шуни унутмаслик лозимки, муваффақиятли савдо борасида бир қанча саноқдаги кишилар фаолият юритишади. Улар бир жойга жамланган тақдирда сони жиҳатдан бир неча илмий тадқиқот институтига етгулик ходимлар жамоаси ҳосил бўлади.
Улар нима билан машғул? Улар ҳар хил маркетинг изланишлари ўтказишади ва истеъмолчи психологиясини яхшироқ тушуниб, харид учун етарли пули бор барчага нима бўлса ҳам сотиш усулларини ишлаб чиқишни асосий мақсад қилиб олишади.
Бундан ташқари маҳсулот яна кўзига жозибадор кўриниши учун унинг муқоваси устида янгитдан бош қотирилади. Бошқатдан реклама иборалари ўйлаб топилади ва турли хил сифатдаги километрлаб реклама роликлари суратга олинади.
Ҳатто сотувчилар учун махсус йўриқлар ҳам ишлаб чиқилади: қандай қилиб мижозни қизиқтириш, уни буюмга қандай жалб этиш, бунинг ортидан унга бу кераклигини ишонтириб, бир жуфт буюмни сотишни удлалаш мазкур йўриқлар сирасини ташкил этади. Маҳсулотни сочиб ёйиш ҳам алоҳида фандир.
Оммавий ахборот воситаларида " йирик нарх тушишлар" ва "ғаройиб чегирмалар" аслида нимани намоён этиши бир неча бор муҳокама этилган. Мазкур шиорлар асосан сотилмай қолган маҳсулотни тиқиштириб ўтказиш учун ўйлаб топилган. "Чегирма" ростига бу сохтакорликдир. Шунчаки унда маҳсулотнинг тош босадиган ўз нархи кўрсатилади . Биз ўчирилган "эски" ва ёнидаги "янги" нархни кўриб "Ростданам арзон экан" деб ўйлаймиз ва биринчи навбатда уни томоша қилишга отланиб, кейин уни сотиб оламиз.
КЕРАКСИЗ ХАРИДЛАРДАН ҚАНДАЙ ВОЗ КЕЧИШ МУМКИН?
Сўнгги бир неча йилларда кишиларда ҳаммасини бира тўла истеъмол этишга интилиш кучайди. Афтидан ҳар биримизнинг ҳар олти ойда телефон ёки смартфонини алмаштиришни шарт деб биладиган танишимиз бўлса керак - яъни янги модель чиққунча йилига бир марта алмаштиришни канда қилмайдиган. Ёки планшетли комьпютерни истаб қолишади, чунки у ҳозирда кўпчиликда бор.
Агар ҳоҳиш туғилса бутунжаҳон ўргимчак тўридан фойдасиз харидлардан қочиш ва бекерак сарф-харажатлардан тийилишга ўзни ўргатиш ҳақида кўплаб мақолаларни излаб топиш мумкин. Биз уларни қайтадан ҳикоя қилиб ўтирмаймиз, айрим тавсиялар билан аксарият таниш эканлигига шубҳа йўқ. Биз кўплаб кераксиз нарсаларни сотиб олмаслик бўйича баъзи усуллар билан ўртоқлашамиз.
Энг улкан ром этувчи савдо озив-овқат дўконларидадир. Биз бугунда асосий маҳсулотларни супермаркетлардан сотиб олаётганимиз туфайли у ёққа йўл олишдан олдин қўйидагиларни ёдда тутиш лозимдир:
-Оч қоринда харидга борманг, бўш ошқозон сизни бирор носоғлом егуликка тортишдан ташқари беихтиёр саватга кундалик истеъмолга заруратсиз маҳсулотни жойлашингизга ҳам олиб келади. Умуман дўконга отланишдан аввал қорнингизни тўйғазиб олинг.
-Харидлар рўйхатини аввалдан тузинг. Бу ўз иштаҳангизни назорат этишга аъло усулдир.
-Чекланган миқдорда пул олволинг.
-Агарда сиз дўконга биргина йогурт ёки кефир учун келган бўлсангизу бошқа нарса харид қилмасликни ўзингизга ваъда берган бўлсангиз, унда қўлингизга саватча ушламанг ёки аравачани судраманг. Бунда сиз кенг сиғимдаги мазкур мосламаларни тўлдириш ниятига тушасиз ва шубҳасиз яна бирон нима сотиб олишингиз тайин.
-Заҳирага маҳсулот йиғманг. Айниқса у тез фурсат ичида айниса.
-Агар маълум маҳсулот сизга кераклиги шубҳали туюлса, уни харид қилманг. Ўзингиз учун қарор чиқаринг, мабодо мазкур буюм зарурати эртаси куни туғилса, уни харид этиш йўллари ҳақида тўхтамга келиш мумкин.
-Касса ёнида атрофга аланг- жаланг боқманг. Ҳар қандай шимгич, сақич, мармелад ва бошқа майда ширинликлар уларсиз ҳам иложини топса бўладиган маҳсулотлардир. Агарда касса олдида узун навбат тизилган бўлса, вақтни беҳуда ўтказмасликка тиришинг, масалан, саватча ёки аравача ичидагилар қанча пул туришининг ҳисоб-китобини қилинг.
Бу шунчаки оддий маслаҳатлардир, унга риоя этиб, балки-да одат ва усулларингизни тартибга келтириб оласиз, оқибатда аҳамиятли даражада сарф харажатларингизни қисқартирасиз ва бу албатта, шахсий ёки оилавий бюджетга хайрли натижа бўлиб хизмат қилса ажаб эмас.
