Oct 08, 2024
Бундан ўттиз йилча муқаддам акамнинг ошхонасида унинг дўсти бир воқеани сўзлаб берганди.
Етмишинчи йиллар охирида новосибирсклик бир ўқитувчи аёл янги йил кириб келишига икки кун қолганда ишдан уйга қайтаётиб дўконга кирди ва бу ерда музлатилган товуқ гўшти сотилаётгани устидан чиқди, дарҳол гўштни сотиб олди, ҳатто унга иккита товуқ харид қилишга йўл беришди. Уйга келиб, уларни тезроқ эриши учун сувга солди, дугоналарига қўнғироқ қилиб, кечки овқатга чақирди. Товуқлар эриб битгач, аёл гўштни нимталашга тушди, бироқ унинг ичидан ичак-чавоқнинг ўрнига турли алламбалолар солинган халтачаларни учратди,уларнинг бирида француз тилида тушунарсиз нимадир ёзилган пластик карточка ҳам бор эди.
Таом тайёр бўлгач, ўқитувчининг дугоналари уни истеъмол қилишга келишганида, улардан бири- француз тилидан дарс берувчи аёл карточкадаги ёзувни таржима қилди. (тўғри, турғунлик йиллари эди, аммо чет тили ўқитувчилари ўз тилларини доим билишган!) Карточка миллионинчи харидорга француз парранда фирмасидан тортиқ этиладиган "Пежо" машинасини олишга сертификат эди.
Аёл дарҳол ўз ҳисобидан таътил олиб, самолётда Москвага, Ташқи ишлар вазирлиги қабулхонасига учди.
***
Муаллимани вазирлик ходими муаммо нималиги билан қизиқиб саволга тутганида, аёл деди:
-Мен Новосибирскда фаранг товуқларини харид қилдим..
-Бўлиши мумкинмас!-деди ходим.-Новосибирскда француз товуқлари бўлмайди.
-Бироқ шунга қарамасдан уларни сотиб олдим, ичидан шуни топдим,-дея у ходимга ёзувли карточкани тутқазди.
Ёзувни ўқиб, ходимнинг юзи тундлашди, бир дақиқа кутиши лозимлигини сўраб, ташқари чиқди. 20 дақиқадан сўнг қайтиб, муаллимага у билан бирга унча кўпмас вақтга яна бир жойга боришни таклиф қилди, мазкур жой Эски майдондаги КПСС МК қабулхонаси эди.
Бу ерда уларни бошқа бир ходим қабул қилиб, жиддий бир кишининг кабинетига чорлади, ўша одам эса бизнинг ўқитувчи аёлга шунга ўхшаш гапларни айтган:
-Ҳозир сиз бу ёзувли карточкани шу ерда қолдирасиз, сизни аэропортга элтишиб, уйингизга кузатишади. Новосибирск аэропортида сизни янги "Волга" автомобили калити ва ҳужжати билан кутиб олади. Аммо сиз ҳеч қачон ҳеч кимга топилдиғингиз ҳақида сўзлаб бермайсиз, тушундингизми?
Бари шундай бўлиб чиқди, бизнинг бахтиёр аёл қаҳрамонимиз "Волга" ГАЗ 24 машинаси соҳибаси бўлди.
***
Ушбу воқеа мағзи кўп йиллар ўтгач ечилди, тасодифан маълум бўлишича, 60 йиллар ўрталарида совғали тортиғи бор товуқлар партияси инсонпарварлик ёрдами сифатида Франция томонидан очликдан азият чекаётган Африка давлатларидан бирига юборилади. Орадан бироз вақт ўтгач, қашшоқликка рўбарў ҳукумат раҳбарияти ўзларига егуликдан кўра қурол яроғ зарур деб топди, улар СССРдан бартер йўли билан Калашников автомати олди, ҳурликни истовчи халқларни севувчи шимолий дўст-қадрдон давлатга эса эвазига тортиқ қилинган музлатилган товуқларни жўнатди, тўғри бу вақтга келиб товуқ гўштлар айтарли уриниб қолган, лекин бу ўша замонда кам кишининг диққат эътиборини тортганди...
А. Чичко
