Онамнинг кетиши

Ойим мендан кетиб борарди ва мен ундан нимадир эсдаликка олиб қолиш кераклигини тушунгандим. Моддий маънода ёдгорлик буюммас, ҳар ҳолда сўнгра унинг келинлик сепидаги кумуш балдоқли туздон идиш менга ундан эсдалик қолганди, лекин яқин, қадрдон, алоҳида суюмли воқеа, жараён керак эди.Ва мен танладим. Бу қуймоқлар эди... 

Оналаримиз биздан қай тарзда кетади? 

Бу жудаям оддий: улар ҳолсизланишади, сўзларни унутишади, судралиб юрадиган имилдоқ бўлиб қолишади, гаплари узуқ-улуқ, бўлар бўлмасга чарчашади. Агар сиз диққат-эътиборли фарзанд эсангиз, нималар содир бўлаётганини тушунасиз. Агарда оилангизда онангиз, отангиз, опангиз тиббиётга дахлдор бўлса, сиз вақт ўтиши билан медоға ёки медўғил бўлиб етишасиз. Ўшанда вақтни беҳуда кетказмаслика уринасиз! 

Бир куни ойимнинг олдига меҳмонликка келдим. У одатга кўра нима ейишни ҳоҳлашимни сўради. Мен қуймоқ пиширишини айтдим. 

-Ойи, фақат буни иккимиз тайёрлаймиз,-дедим,-Ва яна сизнинг рецептингизни ёзиб оламан. 

Ғоя унга маъқул тушди, устига устак кўмакчи ҳам бор эди, чунки плита қошида тик оёқда туриш унга оғир эди. 

Ойим айтиб турди, 20-25 та қуймоқ учун 3 та тухум, 12 ош қошиқда ун, 4 қошиқ ўсимлик ёғи, бир чимдим ош содаси, озроқ туз сол, шакар зинҳор қўшма, 2 стакан сут ва охирида бир стакан қайноқ сув қуй. Суюлгунча аралаштириш керак. 

Ҳа,-дерди ойим,-албатта, қайноққина сув керак. Шунда қуймоқлар ингичка, тиниқ, кичкина тешикчалари бор ҳолда чиқади. Сен яхши кўрганингдек. 

Рецепт ёзиб олинди, атала тайёрлаб бўлинди, ва биз уни пиширишга киришдик. Бошида ойим қилиб кўрсатди, кейин мен қизиган товага қуймоқ хамирини сола бошладим. 

-Товани айлантириб тур,-деди ойим,- хамири устида бир текисда тенг ёйилсин. 

Қуймоқ ликопнинг устида қаватма қават кўтарилиб борарди. Кетма кет қуймоқлар яхшироқ, юмалоқроқ, тешикларсиз чиқаётганди. Бу ишда муҳими қуймоқни ағдараётганда уни йиртиб қўймаслик лозим. Бу сизга айтсам ноёб фан! 

2 ойни ичида ойим билан икки марта қуймоқ пиширишга улгурдик. 

Сметанали, мурабболи, асалли, қизил икра, қора икра (агарда сиз мешчан бўлсангиз) билан қуймоқ тайёрлаш мумкин, мабодо вақт бемалол бўлса, қуймоқни ичига майизли творог ёки гуручли гўшт қиймаси солиб ўраса бўлади. Менга қуймоқ тановулига энг зарури сут солинган қора чойдир. Оҳ, қандай маза... 

Ёлғиз ўзим қуймоқ пишираётганимга ҳам 8 йил бўлди. Бунинг устасига айландим, иккита товада пишираман, ярим соатга ҳаммасини саранжомлайман. Тажрибамни қизларимга ўргатдим, рецептни дўстларимга улашдим. Унинг таркиби рецептда айтилганидек бўлса ҳам, кўринишидан ажойиб эса-да, барибир таъми хушхўр эмас. Унга нимадир етмайди. Уларни еб кўраман. Афтидан бошқа кимдир уни мендан кўра мазали тайёрлаши мумкин эди. Ва унинг аниқ кимлигини биламан. 

Онам... 

И. Тори