"Илинган" қаҳва

Қаҳвахонада афтодаҳол кийинган эркак "Илинган" қаҳва сўради. Бунинг нималигини билганимда эса ниҳоятда ҳайратда қолдим! 

Бир неча йил бурун дўстим билан машҳур Венеция шаҳри яқинидаги мўъжаз ва шинам қаҳвахонада ўтирардик. 

Жуда ҳам хуштаъм итальян қаҳвасини ичиб, лаззатланаётганимизда қаҳвахонага бир эркак қадам ранжида қилди. Унга яқинлашган официантдан у иккита қаҳва сўради, биттасини ўзига, иккинчисини эса "деворга".

Биз ушбу қизиқарли саҳнани кузатишга тушдик, ва иккитасига пул тўлаган бўлса ҳам унга бир финжон қаҳва келтиришганини кўрдик. 

Эркак чиқиб кетгач, бармен қоғозга ёзди: "бир финжон қаҳва." 

Ва қоғозни деворга осди. 

Биз қаҳвахонада узоқ вақт чақчақлашдик, яна икки эркакнинг учта қаҳвага пул тўлаганини кузатдик, бармен бошқа қоғозга яна "бир финжон қаҳва" деб ёзди ва уни деворга биринчисининг ёнига илди. 

Бу биз учун жудаям ҳайратомуз ва тушуниксиз ҳол эди. Биз гурунгни тугатдик, ҳисобни тўлаб, ташқарига чиқдик.

***

Орадан бир неча кун ўтиб, биз яна ушбу муассасага келиб, яна аччиқ қаҳва мазасидан ҳузурланардик. Бир пайт қаҳвахонага юпун кийинган эркак кирди, деворга бир қаради ва барнинг бош устунидаги ўриндиққа бориб ўтирди. Шу заҳотиёқ бармендан сўради: " Бир финжон илинган қаҳвадан берсангиз, малол келмаса " 

Бармен дарҳолгина финжонга экспрессо қуйди ва қолган мижозларга каби такаллуф билан узатди ва унга хайрли тонг ҳам тилади. 

Эркак қаҳвани ичди, миннатдорлик билдирди ва бир цент ҳам тўламай бинони тарк этди. Шу вақтда бармен девордаги бир қоғозни юлиб, уни ахлат челагига ташлади. Биз таърифга ожиз ҳайрат ёқасида қолгандик. Фақирлар ва уларнинг эҳтиёжига нисбатан бу ердаги эҳтиром қалбимизга илиқлик солиб, кўзимизга ёш қалқиттирганди. 

Бу ерда айрим сабабларга кўра сотиб олишга қурби етмаганлар ҳамиятига тегинилмайди. У одам бу жойда текинга қаҳва беришларини фаҳмлайди ва унга ҳар қандай мижозга каби лутф кўрсатилиб қаҳвани узатадилар, бунга ҳақни унинг ўзи тўлайдими, ёки аллақачон тўлаб қўйилганми бу фарқсиз, эҳтиром кўрсатишда бу сезилмайди. 

Бадавлатроқ мижозлар эса кайфиятлари яхшилигидан ҳеч қандай ташқи ундовсиз қаҳвани деворга "илишга" чоғланадилар. Бундан эса дунё ўзгача меҳрли ва илиқ тортади. 

(Тармоқдан)