Адвокатнинг сукунати

Судда фойдаланганим мазкур қоидалар шахсий ҳаётимда ҳам қўл келган. Мен жимлик-олтин эканини пухта дарс сифатида ўзлаштириб олганман.

1.АГАР ҒОЛИБ КЕЛАЁТГАН БЎЛСАНГИЗ

Бир сафар судда шу хатога йўл қўйганман. Ва бу ўта ёмон, шафқатсиз кечди. Мен ён босишгани устидан шикоят қилмоқчи эдим, ўз позициямни баён этмасимдан ғалабани қўлга киритганимни англагандим. Қолган юристлар ўз нуқтаи-назарларидан тортишишарди, судья эса уларнинг овозини ўчиришга уринарди. Шунда кимнингдир жим турмасдан нимадир дейиш керак, акс ҳолда овсар туюлишим мумкинлиги ҳақидаги аҳмоқона маслаҳатини эшитиб қолдим. Яъни бўлиб ўтаётган ҳодисада борлигимни ва иштирокимни кўрсатишим лозим эди. Мен унга қулоқ осиб, оғзимни очиб, гапира бошладим. Шунда ҳаммаси менга қарши ишлаб кетди. Бу ўта ёвузона бўлди. Бу ҳуқуқшунос сифатидаги фаолиятимнинг илк йили эди.
Нима ҳам дейишим мумкин? Биринчи йил оғир сабоқлар учун яралган. Ёнимда ўтирган юристлардан бири аслида тилингизни тишлаб жим туришингиз маъқул эди, дея секин шивирлади.. Ва у ҳақ эди. Ҳаммаси сизнинг фойдангизга ҳал бўлаётганда бир сўз демай ўтирганингиз яхшидир.

2.МАҒЛУБ БЎЛГАНИНГИЗДА

Гап ўз қарашларингизда ён берганингиз ҳақида эмас, ғолибликни қўлдан бой берганингиз борасида кетмоқда. Бунинг тагида назарда тутганим-агар ютқазган бўлсангизу, лекин сизда барини ўзгартиришга қодир ишонарли асос бўлса, унда жим турманг, гапиринг. Менда шундай ҳол учраган. Мен ишни бой бераётгандим, бироқ судья ҳали болғачасини урмаганди.
Ҳиссиётим ишга тушишим лозимлигини уқтирди, мен унга қулоқ солдим, ўз нуқтаи назаримни шартта айтдим ва... ишни ютиб чиқдим!
Агар мағлубиятга учраган бўлсангиз ва болғача жарангдан тўхтаса, бир сўз айтманг. Бу иш услуби масаласидир, лекин мен ютқазган тараф ҳукм эълон қилингандан сўнг ҳам жаврашда давом этса, уни энг абгор ҳолатга туширади дея ҳисоблаганман. Тўғрисини айтганда, ютқазганда ўзни хотиржам, босиқ тутиш беқиёс кўриниш касб этади.
Шундай ҳоллар бўлганки, вақтни чўзмаслик ва янги ишга шўнғиш учун ўзим атайин рақибимни қатъий "йўқ" деб айттиришга ундаганман. Агар ҳаракатларингиз наф бермаслигини билсангиз, уринишнинг не кераги бор?
Вақтингизни бошқа нарсага унумли ишлатиш мумкин. Агар сизга "йўқ" дейишса, виқор билан кетишни ҳам уддаланг.

3.ҲЕЧ НИМАНИ БИЛМАГАНИНГИЗДА

Табиийки сиздан ниманидир сўрашса, жавоб беришингиз шарт. Агар жавоб беролмасангиз, билмаслигингиз ҳақида очиқ айтинг. Каллангизда ҳеч вақо йўқлиги  туфайли бирон нима ўйлаб топишнинг, аҳмоқ кўринмаслик учун алмойи-жалмойи сўзларни гапиришнинг ҳожати йўқ. Агар буни тўғри тан олиб айтсангиз, жавобни билмасликнинг хавотирли томони йўқ. Билим етмаслигидан уялиш шарт эмас.
Мен ниманидир гапириш учун вайсанг деб маслаҳат бермайман, бу ишни қилманг. Бу ёқимсиз ҳол ва чарчоқ уйғотади.
Оғзимни очиб, сўзлайверайми?
Албатта, ҳа.
Ўз гапингиз билан "ўрталиқ бўшлиқ" ни тўлдиришга ва жимликни чайқатишга уринманг. Сукунат ҳар доим иттифоқчингиз бўла қолсин. Ундан қўрқманг. Агар вазият чигал бўлиб кўринса, вақтингизни сарфламанг. Охир-оқибатда мабодо ғалаба қозонган бўлсангиз, ниманидир сўзлашга ҳожат ҳам йўқ.

Андреа Коулман